Persisterende pijn na een ijsbeentje
Een 23-jarige rugbyer presenteerde zich met klachten van het linker bovenbeen. Vier weken daarvoor werd zijn bovenbeen geraakt tijdens een duel. Er ontstond direct zwelling en er was initieel onvermogen om te belasten. Nadien hield hij rust. Er resteerde pijn bij wandelen; training had hij nog niet geprobeerd. Patiënt werd ingestuurd door de fysiotherapeut omdat verder herstel uitbleef en er bij echografie een hypodense laesie in de quadriceps werd gezien. Bij lichamelijk onderzoek was er milde zwelling in het midden van het ventrale bovenbeen. Flexie van de knie was mogelijk tot 110 graden en er was 10 graden extensiebeperking t.o.v. links. Rek- en weerstandstesten waren pijnlijk en de kracht was antalgisch beperkt. Bij palpatie was er vaste, drukpijnlijke, zwelling voelbaar in het verloop van de mid tot distale quadriceps van circa 10 x 5 cm. Röntgenfoto’s lieten een mineralisatie van de weke delen anterieur van de midschacht femur zien, passend bij een (beginnende) myositis ossificans (figuur 1).
Figuur 1) Mineralisatie in de weke delen, ter hoogte van de midschacht femur aan anterieure zijde, over een traject van 18.5 cm en een maximale dikte van 3 cm (AP en lateraal)
Bevindingen werden met patiënt besproken. Rugby werd gezien de pijn nog afgeraden; fietsen was wel toegestaan. Bij controle op 8 weken vertelde patiënt pijnvrij te kunnen hardlopen. Hij werd vrijgegeven voor verdere (sport)belasting en is tot op heden klachtenvrij.
Toelichting
Myositis ossificans is een zeldzame benigne aandoening waarbij er heterotope ossificaties ontstaan in de spieren, meestal als gevolg van een trauma. Veelal betreft het jonge atleten. Meest voorkomende locaties zijn de (boven)benen en de (boven)armen. Klassieke anamnese is een post-traumatische, pijnlijke, zwelling die in de loop van weken langzaam verhard. De exacte pathofysiologie is onbekend, maar vermoedelijk betreft het metaplasie van bindweefselcellen, leidend tot botformatie (osteoblasten). Radiologische afwijkingen ontstaan binnen 2 tot 6 weken. Myositis ossificans is een klassieke “don’t touch” laesie, waarbij moet worden afgezien van biopsie. Behandeling bestaat uit relatieve rust. Spontane resorptie is beschreven. Mechanische prikkels, zoals massage of rektherapie, dienen vermeden te worden. Betracht geduld, klachten kunnen wel tot één jaar aanhouden. Chirurgische excisie is zelden noodzakelijk en alleen aangewezen bij (persisterende) mechanische klachten. Er is onvoldoende bewijs dat NSAID’s een recidief kunnen voorkomen in de atletische populatie.
Frank Loeffen, sportarts
